Canon EOS R Klantreview | Een week wildlife fotografie in Kenia

Begin november vertrok ik voor een week wildlife fotografie naar de Masai Mara in Kenia om de pracht van dit befaamde Afrikaanse natuurreservaat vast te leggen. Het doel hiervan was uitbreiding van mijn portfolio wildlife beelden.

Behalve mijn gebruikelijke Canon gear zat er dankzij Budgetcam een extra tool in de tas: de gloednieuwe Canon EOS R spiegelloze camera, samen met de bijbehorende RF 24-105 f/4L lens en een EF-RF adapter. In deze impressie lees je hoe ik Canon’s eerste stap in full frame mirrorless territorium heb ervaren.

Introductie: een nieuw tijdperk voor Canon

In navolging van Sony, wat al geruime tijd heel goed bezig is, hebben Nikon en Canon nu ook hun eerste stappen gezet in dit segment. Canon begint met de EOS R, een camera waarmee het bedrijf mikt op fotografen die een full frame mirrorless als aanvulling op hun bestaande spiegelreflex kit willen gebruiken. Qua positionering en mogelijkheden is het eigenlijk een soort 6D-plus.

De eerste impressie is dat het een solide en prettig vast te houden camera is, met goed te bedienen knoppen. Er zit een fijne grip op (een extra additionele verticale grip is mogelijk), een display op de bovenkant en een volledig kantelbaar lcd scherm. Qua ‘footprint’ is het verschil in grootte en gewicht zeker wel te merken met de DSLR’s.

Met de RF 24-105mm  op de camera valt dat voordeel een beetje weg; deze lens is niet echt compact of ultralicht te noemen, maar op de camera gemonteerd is hij wel prima hanteerbaar.

Samen met deze zoomlens introduceert Canon ook een RF 50mm f/1.2 lens, een 28-70 f/2 lens (f/2 inderdaad, je leest het goed) en er komt nog een klein compact 35mm f/1.8mm objectief (erg fijn voor reizen en straatfotografie lijkt me).

Uit de eerste tests van de 50mm (ook te huur bij Budgetcam) en de 28-70mm blijkt dat Canon hoog inzet met de nieuwe RF mount, en dat was ook het doel: door de kortere afstand tussen lens en sensor (door het ontbreken van een spiegelconstructie) kunnen barrières op het gebied van beeldkwaliteit en lensontwerp worden doorbroken. Zo is er al een patent opgedoken voor een 14-22mm f/1.4 lens. Ook is het communicatiesysteem verbeterd doordat RF lenzen 12 contact pinnetjes gebruiken in plaats van de gebruikelijke 8. Dit moet onder andere de focus snelheid ten goede komen.

Aan de ene kant zullen bezitters van EF lenzen getreurd zijn dat hun lenzen niet direct op de camera werken; aan de andere kant lanceert Canon hiermee wel een platform met toekomstperspectief. En het goede nieuws is dat met adapter (die vrij compact en licht is) de EF lenzen uitstekend werken, zo is mijn ervaring. 

Features van de camera

De specificaties van de EOS R steken op papier op sommige vlakken wat mager af tegen de concurrenten in deze prijsrange (de Sony A7III en Nikon Z6). Zo is het aantal frames per seconde wat aan de lage kant, is er geen tweede cardslot en ontbreekt de ‘joystick’.

Daarentegen zijn er een paar features die de anderen weer niet hebben.

Canon heeft een nieuwe multi-function touch bar aan de achterkant gemonteerd, waaraan je diverse functies kan toevoegen. In de praktijk werkte dit naar mijn mening niet heel ideaal: hij is erg gevoelig en soms per ongeluk te activeren (je kan ook een ‘lock’ functie toevoegen, maar daarmee verlies je de snelheid van het gebruik). Ik heb deze daarom uitgezet en niet verder gebruikt. Canon kan bij toekomstige camera’s de touch bar wellicht verder verbeteren, of anders vervangen voor een normale dial.

De RF lenzen bevatten aan de voorzijde een draairing, waarbij hetzelfde mogelijk is. Zo kun je met één draai aan de ring je ISO waarde aanpassen of belichtingscompensatie activeren. Dit nieuwe slimmigheidje is in de praktijk een stuk bruikbaarder. Deze functie blijft behouden met EF lenzen, als je tenminste de EF adapter gebruikt die deze ring ook heeft (er zijn overigens drie adapters verkrijgbaar: de normale, die ik ook meehad, de adapter met draairing en een adapter met een houder voor drop-in filters zodat je bijvoorbeeld een polarisatie filter op een tilt shift lens kan gebruiken).

Een handige toevoeging is de bescherming van de sensor: zodra je een lens eraf haalt, wordt deze automatisch door de camera afgedekt. Erg praktisch en zeker in de Masai Mara in november: dit is een vrij droge tijd en we hebben dan ook enorme hoeveelheden stof voorbij zien komen!

Het focussen wordt gedaan door middel van de touch pad op de achterzijde: terwijl je door de zoeker blijft kijken, kun je met je duim op de achterzijde een gewenst focuspunt selecteren. Dat kan in principe ook met de D-pad, maar aangezien de EOS R maar liefst 5655 focuspunten gebruikt is dat niet heel handig.

De R is qua bouw voldoende stevig. De sealing en bouw zijn misschien niet van hetzelfde niveau als de professionele familie leden, maar hij hield zich goed staande in een vijandige (lees: extreem stoffige) omgeving voor een camera.

Verwachtingen

Ik maak normaliter gebruik van de 5D mark IV, een goede allround camera die eigenlijk van alles kan. De live view modus van deze camera laat al zien wat de mogelijkheden zijn van het direct focussen op de sensor; vaak presteert deze focus in weinig licht beter dan de normale focus. Ik heb zelf ook een Canon M5 in mijn bezit als compacte camera voor persoonlijk gebruik en op reis.

Verder heb ik bij een Sony event vorig jaar de snelheid van de Sony A9 kunnen ervaren, en dat was wel het moment dat ik me realiseerde dat mirrorless camera’s in de komende jaren dominant gaan worden.

Doordat wildlife vaak wat verder weg zit, is het gebruik van telelenzen noodzakelijk. Dat betekent dus: de huidige EF telelenzen met de adapter gebruiken, en voor landschappen of overzichten de RF 24-105mm erbij pakken. Mijn verwachting vooraf was dat met name bij bewegende onderwerpen de adapted telelenzen het vrij lastig zouden krijgen, en dat ik daardoor de EOS R vooral zou gebruiken in combinatie met de 24-105mm lens.

Ik fotografeer vooral, dus de insteek was fotografie en niet zo zeer video. Heel sporadisch heb ik een kort filmclipje geschoten (waarbij de veelbesproken 1,7x crop eerder een voordeel was met wildlife dan een nadeel), maar een review van de videomogelijkheden laat ik graag over aan een expert!

Gebruik van de EOS R in de praktijk

Als eerste heb ik de camera qua instellingen zoveel mogelijk naar wens aangepast. Dat is goed mogelijk omdat de menu’s en opties erg herkenbaar zijn voor Canon gebruikers en binnen een uurtje kon ik al redelijk goed werken met de camera.

Deze instelmogelijkheden gaan net wat minder ver dan de 5D mark IV die ik normaal gebruik. Zo had ik graag de mogelijkheid gezien om een bepaalde focusmethode aan een knop toe te voegen die dan direct kan worden geactiveerd – daarmee is het heel makkelijk om bijvoorbeeld in één keer van single shot met een enkel AF-punt over te gaan naar servo tracking focus met meerdere punten. En je ziet het ook terug bij de zogenaamde AF cases, waar je de gevoeligheid en snelheid van de focus tracking kan instellen: de R heeft slechts 1 instelling, waar de 5D IV meerdere cases kan opslaan.

De camera is goed te gebruiken zonder in de menu’s te duiken of je oog van de elektronischer zoeker weg te halen. Die is overigens erg scherp en accuraat waardoor het erg makkelijk was direct in te schatten of de belichting goed was. Wel moest ik even wennen aan de posities van de knoppen en dials; die zitten soms op een wat andere plek dan je misschien bent gewend van de spiegelreflexen van Canon. Een enkele knop zou van mij wel een wat intuïtiever bereikbare positie mogen krijgen, met name de AF-on knop die te diep begraven ligt in de grip

Een sterk punt van Canon is hun Dual Pixel techniek om direct op de sensor te focussen. Dat resulteert in een zeer snelle en accurate focus, ook bij erg weinig licht. En aangezien het licht in de vroege ochtend of einde van de dag het mooiste is voor natuurfotografie, kwam dat erg van pas.

Niet alleen de 24-105 lens presteerde goed (een prima allround zoom met goede scherpte, snelle focus en een mooi contrast) maar ook de adapted telelenzen, zelfs de 500mm f/4 met 1.4 extender (700mm dus). Bij deze combinatie is het geheel wel wat uit balans natuurlijk. De andere telelens die ik meehad was de 100-400 II zoomlens en ook deze werkte uitstekend. Ik heb ‘m niet gebruikt met 1.4 extender, maar ik heb zo’n vermoeden dat ook deze combinatie prima werkt op de EOS R.

Bij gebruik van de camera in single shot mode met een enkel punt pakt de R vrijwel altijd snel en direct het onderwerp. Heel sporadisch heeft hij het even moeilijk, maar dan heb je het over extreme situaties zoals direct fel tegenlicht.

Meestal gebruikte ik de camera in de tracking mode met continu focus: met een punt lock je op een onderwerp, die dan door het hele frame gevolgd kan worden. Dit werkt doorgaans erg goed, maar soms – als de actie erg snel is of als de scene wat complex - verliest de focus het onderwerp. Eye tracking is beschikbaar en werkt goed, maar vooralsnog enkel in single shot mode. Er komt over enige tijd een firmware update waarmee het mogelijk is deze in servo te gebruiken. Datzelfde geldt ook voor de silent shutter mode, die nu nog enkel in single shot mode werkt. Dankzij deze modus is de camera bij een opname volledig stil.

Wat ik erg miste, is de multi controller (joystick) zodat je hiermee bijvoorbeeld snel een gelimiteerde set AF punten (9 of 15) kan selecteren die goed over het frame zijn verdeeld (bij spiegelreflex camera’s kunnen de AF punten niet zo wijd verspreid zijn door de methode van focussen). Bovendien: als het scherm is dichtgeklapt, kun je de camera wel gebruiken, maar dus geen focus punten selecteren met de touch optie op het lcd.

Ik loste dat op door de knop met prullenbak icoon de functie te geven van het centreren van het AF punt, waarna ik steeds een onderwerp ‘oppikte’ en met de tracking verder kon volgen of een compositie kon maken. Heel ideaal is dat natuurlijk niet, als je graag het lcd dichtgeklapt wil houden.

Dat de EOS R wat minder snelheid levert dan sommige concurrenten zie je aan het maximaal aantal frames per seconde (5 in servo modus) maar ook aan de heel korte bevriezing van het beeld die je ziet in de viewfinder na het maken van een foto. Bij een enkel beeld, of een paar achter elkaar, is dat niet zo vervelend maar als je bijvoorbeeld een lange burst wil schieten van snelle actie met spelende cheeta’s verlies je op een gegeven moment je onderwerp uit het oog. Dit heeft er ongetwijfeld mee te maken dat de uitlees snelheid van de sensor niet zo hoog is als bij sommige concurrenten.

Die lichte vertraging merkte ik soms ook in de bediening; bij het aanpassen van de iso waarde moest ik soms heel even wachten totdat de camera klaar was met het wegschrijven van de foto. In de praktijk kon ik er desondanks toch redelijk actie mee fotograferen, hoewel echt serieuze actiefotografen meer snelheid zeker zouden waarderen. Daarnaast is de reactie bij aanraking van het scherm niet altijd even responsief. Wellicht dat dit door middel van een firmware update nog kan verbeteren.

Lang doorschieten is geen probleem, want de R heeft een behoorlijk diepe buffer (het is dan wel aan te raden snelle SD kaarten te gebruiken). Wat vast helpt hierbij is het nieuwe C-RAW formaat (CR3), waarmee gecomprimeerde raw bestanden worden weggeschreven die pak ‘m beet 40% kleiner zijn dan het oude CR2 formaat. Ik zag in de nabewerking eigenlijk geen nadelige gevolgen hiervan. Een groot voordeel: je kan opeens veel meer bestanden kwijt op een geheugenkaartje. Hierdoor kon ik de hele week op één kaart schieten. Omdat de camera slechts een enkele slot bevat, heb ik tussendoor wel voor de zekerheid backups gemaakt.

De camera schiet beelden van ongeveer 30 megapixel groot, wat niet zo verrassend is, aangezien de sensor nagenoeg hetzelfde is als die van de 5D mark IV. Ook in de nabewerking zag ik weinig verschil. De batterij duur is prima te noemen; met 1 batterij (de R gebruikt de standaard LP-E6 batterijen die ook in de 5- en 7 serie gaan) haalde ik makkelijk de 1000 opnames.

Eindconclusie

Canon maakt met met de EOS R en de nieuwe RF lenzen een mooie start in een markt die de toekomst heeft.

Als ik heel eerlijk ben, had ik verwacht de EOS R vooral ‘ernaast’ te gebruiken met de 24-105mm of enkel bij statische onderwerpen met de adapted lenzen. Maar in de praktijk zag de camera net zoveel actie als de 5D IV. Ik heb hele dagen de 100-400 II met adapter op de camera gebruikt, ook bij bewegende onderwerpen.

Tijdens de week in Kenia presteerde de R dan ook verrassend goed als camera voor wildlife fotografie. Alleen bij heel snelle of langdurige actie, of situaties waarbij ik snel andere instellingen of focuspunten moest selecteren, liep ik tegen de limiet van de camera aan.

Zelf zou ik de EOS R niet direct voor mijn werk aanschaffen vanwege het ontbreken van een extra kaartslot en de wat tragere interface (zoals het touchscreen), maar voor portretten, reisfotografie en persoonlijk gebruik lijkt me dit een hele fijne camera. En eerlijk is eerlijk, ik heb er erg veel plezier aan beleefd tijdens mijn week in Kenia.

Hoewel de EOS R nog geen professioneel alternatief biedt voor de 5D of 1D camera’s en er voldoende ruimte voor verbetering is, scoort hij op een aantal punten erg goed. Het is een camera met een erg fijne ergonomie en bediening, een uitstekend focussysteem en een paar handige nieuwe features. Niet alleen is die basis goed, ook de lenzen maken indruk.

Het wachten is eigenlijk op de volgende toestellen waarmee Canon komt. Als we de geruchten mogen geloven, komen er in 2019 al nieuwe bodies op de markt, waaronder een professionele optie. Daar kijk ik zeker naar uit, en in de tussentijd zal ik de EOS R ongetwijfeld nog wel een aantal keer huren bij Budgetcam. Schiet je zelf met Canon en wil je de EOS R ervaren, dan kan ik je van harte aanraden dat ook een keer te doen!

Voornaamste pro’s en cons

Pro’s:

1. Dual Pixel focus zorgt voor snelle en accurate focus
2. Goede ergonomie en bediening
3. Volledig kantelbaar lcd scherm en uitstekende EVF
4. Enkele interessante nieuwigheden als de draairing en afscherming tegen stof bij lenswisseling
5. Goede batterijduur
6. EF lenzen werken uitstekend met adapter

Con’s:

1. Multi touch bar voegt niet heel veel toe
2. Ruimte voor verbetering op het gebied van bediening en instelmogelijkheden
3. Ten opzichte van de concurrentie in deze prijsklasse mist de camera dual slots voor geheugen, in-body beeldstabilisatie en een multi controller
4. Snelheid van de camera (frames per seconde, uitleessnelheid en bediening) komt wat tekort voor snelle actie of plotselinge wijziging van situaties

Gebruikte apparatuur:

Canon EOS R (met EF-RF adapter)

Canon RF 24-105mm f/4L IS

Canon EF 100-400mm f/4.5-5.6L II

Canon EF 500mm f/4L IS II

Canon EF 1.4x Extender III

Bio Evert:

Evert Doorn is in het dagelijks leven freelance fotograaf voor bruiloften, zakelijke events en portretten. In zijn vrije tijd fotografeert hij het liefst wildlife, en dan met name de grote katten in Afrika. Zijn werk is al enkele malen geëxposeerd en als sponsor van Stichting SPOTS doneert hij de opbrengst van print verkopen aan organisaties die grote katten in Afrika helpen conserveren. Ook organiseert hij op verzoek begeleide fotografie workshops in Afrika.

Benieuwd hoe de Canon EOS R  bevalt? Reserveer ’m dan direct via de Budgetcam website. Ook een keer de nieuwste apparatuur testen voor het schrijven van een review? Schrijf je dan in voor de Budgetcam reviewpoule.